1921 yılında Kayseri’de inşa edilen Türkiye Büyük Millet Meclisi salonu replikasıyla yaşatılıyor.
ANKARA’da bulunan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) 1921 yılında savaş nedeniyle tehlike altına girmesi ve Kayseri’ye taşınmasına karar verilmesi üzerine, hazırlanan Meclis salonu ve kürsü, Kayseri Milli Mücadele Müzesi’nde replikaları olarak sergilendi. 7 yıldır. Salon ve podyumun birebir replikasının yapıldığını belirten Müzeler ve Tarihi Yapılar Şube Müdürü Serkan Kaya, “1921 yılında Sakarya Meydan Muharebesi’nde ordumuz galip geldi. Nitekim burada hazırlanan podyum eksikti. Ancak ordumuz galip geldi. Orijinal salon ve podyum ahşap olduğundan günümüze kadar gelmiştir.” “Çok fazla korunmuyordu” dedi.
Kurtuluş Savaşı devam ederken 24 Temmuz 1921’de Ankara’daki TBMM, hükümet merkezinin Kayseri’ye taşınmasına karar verdi. Bunun üzerine Kayseri Lisesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi toplantılarına hazır hale getirilerek salon ve kürsü oluşturuldu. Bazı milletvekilleri, meclisin Kayseri’ye taşınma kararına itiraz etti. 13 Eylül 1921’de Sakarya Meydan Muharebesi’nin kazanılmasının ardından Meclisin Kayseri’ye taşınması kararından vazgeçildi. O dönemde ‘Taş Mektep’ olarak da bilinen Kayseri Lisesi’nin son sınıf öğrencilerinin tamamı eğitimlerini yarıda bırakıp cepheye giderek Sakarya Muharebesi’nde şehit olduklarından okul 1921 yılında mezun olamamıştı. Kayseri Lisesi’nde hazırlanan salon ve podyum günümüze ulaşamamıştır. 2016 yılında Kayseri Lisesi Milli Gayret Müzesi’ne dönüştürüldü. Salonun ve kürsünün 1921 yılındaki orijinal fotoğrafına bakılarak birebir replikası yapılmıştır. Meclis salonu ve kürsünün replikaları 7 yıl boyunca Kayseri Milli Mücadele Müzesi’nde yaşatılmıştır.
‘ZOR SAVAŞLAR DÖNEMİ’
Kayseri Büyükşehir Belediyesi Müzeler ve Tarihi Yapılar Şube Müdürü Serkan Kaya, “Dönemin Kayseri Sultanı olarak eğitim hizmetlerini sürdüren bir yapı içerisindeyiz. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin hazırlandığı ve kürsüsü yeniden canlandırılan bölümdeyiz. Türkiye Büyük Millet Meclisi 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara’da kurulmuş ve hizmetlerine devam etmektedir. Şiddetli savaşların yaşandığı bir dönemden bahsediyoruz. Savaş ve işgaller devam ederken ordu ağır kayıplar veriyordu. Ordumuz, Ağır kayıplar veren Ordu, Sakarya’nın doğusuna çekildi.Ordunun Sakarya’nın doğusuna çekilmesiyle hem Polatlı’dan çatışmalar hem de top sesleri duyuldu.Meclis tehlikede olduğundan Mustafa Kemal Paşa, Milletvekilliğine gizli bir telgraf çekti. Milli Savunma Refet Paşa, Meclis’in 22 Temmuz 1921’de Kayseri’ye taşınmasıyla ilgili olarak hızla hazırlıklar yaptı ve belgeleri hazırladı, “Kayseri’ye dosya ve önemli eşyalar gönderdi” dedi.
‘BURADA HAZIRLANAN KADRO BELİRLENDİ AMA ORDUMUZ ZAFER OLDU’
Kaya, “Aynı tarihte Mustafa Kemal Paşa, Meclisin Kayseri Sultanisi’ne taşınması konusunda görüşmelerin başlatılması talimatını verdi. Ertesi gün gizli oturumda gergin konuşmalar devam etti. Milletvekillerinden bazıları Meclis’in taşınmaması gerektiğini söyledi. Burada Mustafa Durak öne çıktı, çok önemli bir noktaya değindi.” Bir konuşma yaptı ve şöyle dedi: ‘Beyler, biz bu kararlı davaya başladığımızda ne böyle bir ordu, ne de böyle bir cephane vardı. Binlerce şehit verdik. Millet gidebilir. Memurlar gidebilir. Evraklar, eşyalar, belgeler hepsi gidebilir. Ama burada elimizde silahlarla öleceğiz. “Biz hiçbir zaman şehitlerimizden daha büyük değiliz” diye bir konuşma yapıyor. Bu konuşmanın ardından oturuma ara veriliyor ve kısa bir süre sonra ikinci oturum başlıyor. Oturumda hararetli konuşmalar devam ederken Erzurum Milletvekili Mustafa Durak yeniden konuşuyor. Milli manevi değerleri yükselten ekstra konuşmasının ardından. Milletvekillerinin çoğu ayağa kalkıp alkışladı. Bu arada savaş tüm hızıyla devam ediyordu. Parlamentonun yerinde kalması orduya olumlu yansıyacaktır. 13 Eylül 1921’de ordumuz Sakarya Meydan Muharebesini kazandı. Yunan birlikleri püskürtüldü. “Aslında burada hazırlanan podyumdan mahrum kaldık ama ordumuz galip geldi” dedi.
‘REPLICA 2016’DAN BERİ BURADA SERGİLENİYOR’
Toplantı salonu ve podyumun ziyaretçilerini beklediğini belirten Kaya, şöyle konuştu:
“Kayseri Sultanisi o tarihten bu yana eğitimine Kayseri Lisesi olarak devam etmiştir. 2016 yılında Milli Emek Müzesi olarak ziyarete açılmıştır. Stand salonlarımızdan birinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin bir kopyası ve beraberindekiler sergilenmektedir. Fotoğrafın orijinali sergileniyor. Ziyaretçilerini ağırlamayı bekliyor. Bu bağlamda Türkiye Büyük Millet Meclisi de sergileniyor.” “Binanın orijinal fotoğrafı günümüze kadar gelmiştir. Kayseri Sultanisi’nin üst katında hazırlanan salonun ve podyumun fotoğrafı elimizde mevcuttur. Yeni salon ve podyum, yıkıldığı için günümüze kadar korunamamıştır. ahşaptan yapılmıştır. Bu nedenle fotoğrafa dayanılarak hazırlanan replika 2016 yılından itibaren burada sergilenmektedir.”
