İlk olarak Einsteint’ın açıkladığı bu paradoks, sandığınız kadar karmaşık değil.
Üstelik deneyince, gerçekten de sebebini basit fizik kurallarıyla bulabiliyoruz. Denemesi bedava!
Fizikte bile yer alan bu paradoks, bir bardakta çay içerken çay yapraklarının ve taneciklerinin neden bardağın ortasında toplandığını açıklıyor.
Normal şartlarda bir sıvı karıştırıldığında merkezkaç kuvvetinden dolayı parçacıkların dışa doğru itilmelerini bekleriz. Ancak çay yaprakları bunun tam aksine bardağın ortasında toplanıyor. Bu paradoksun ardında yatan temel sebep, sıvının merkezkaç kuvveti ve basınç farklarının etkileşimiyle alakalı olması.
Çayı karıştırdığınızda sıvı, bardağın etrafında dönüyor. Bu dönme hareketi esnasında sıvının yüzeyi hemen düzleşmez; bir süre kavisli kalır. Yüzeyin kavisli olduğu bu durum, sıvının merkezde daha düşük, kenarlarda ise daha yüksek basınç yaratmasına neden oluyor.
Bir diğer sebep ise sıvının dönerken merkezkaç kuvvetinin parçacıkları dışa doğru itmesidir.
Sıvının içindeki parçacıklar, yüzeydeki eğim nedeniyle farklı basınç kuvvetlerine maruz kalıyor. Merkezde basınç daha düşükken kenarlarda daha yüksektir. Bu fark, sıvının hareketiyle birleştiğinde parçacıkların bardağın merkezine çekilmesine yol açıyor.
Ve bir de tabii ki karıştırmayı bıraktığınızda, sıvının etrafında küçük girdapların oluşması… Bu girdaplar, sıvının kenarlarından merkeze doğru hareket etmesine neden oluyor. Bardakla sıvı arasında oluşan sürtünme, sıvının merkezde toplanmasına katkı sağlıyor.
Sürtünme, sıvının dışa doğru itilen kısmını merkeze doğru çekerken çay yapraklarının bardağın ortasında birikmesine neden oluyor.
İşte gördüğünüz gibi bizi şaşırtan bu olay aslında basit bir fizik kuralından ibaret.
